به نقل از «عصر ایران»

بررسی ساخت مسجد در بوستان قیطریه از منظر فقهی

تاریخ انتشار: ۱۳ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۴۴۱۶۹

محسن اکبرزاده دکتری معماری اسلامی*   فارغ از هر قضاوت و نیت خوانی در ماجرای بوستان قیطریه، فاصله ۳۰۰ تا ۵۰۰ متری مساجد موجود از بوستان محل تامل جدی از منظر فقهی احداث مسجد است.   در آیات ۱۰۷ و ۱۰۸ سوره توبه می خوانیم: [گروهى ديگر از آن‌ها] كسانى هستند كه مسجدى ساختند براى زيان [به مسلمانان] و [تقويت] كفر و تفرقه ميان مؤمنان و كمينگاه براى كسى كه با خدا و پيامبرش از پيش مبارزه كرده بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آن‌ها سوگند ياد مى‌كنند كه نظرى جز نيكى [و خدمت] نداشته‌ايم؛ اما خداوند گواهى مى‌دهد كه آن‌ها دروغ‌گو هستند.

هرگز در آن قيام [و عبادت] مكن، آن مسجدى كه از روز نخست بر پايۀ تقوا بنا شده شايسته‌تر است كه در آن قيام [و عبادت] كنى. در آن مردانى هستند كه دوست مى‌دارند پاكيزه باشند و خداوند پاكيزگان را دوست دارد.     در تفسیر نمونه پیرامون این آیات که به ماجرای ساخت مسجد ضرار در حریم مسجد قبا اشاره می کنند آمده است که:  «آن‌چنان كه بعضى از مفسران استفاده كرده‌اند، چنين برمى‌آيد كه نبايد فاصله ميان مساجد آن‌چنان كم باشد كه روى اجتماع يكديگر اثر بگذارند. بنابراين، آن‌ها كه روى تعصب‌هاى قومى يا اغراض شخصى مساجد را در كنار يكديگر مى‌سازند و جماعات مسلمين را آن‌چنان پراكنده مى‌كنند كه صفوف جماعت آن‌ها خلوت و بى‌رونق و بى‌روح مى‌شود، عملى برخلاف اهداف اسلامى انجام مى‌دهند.»   تکرار همین قول در حدیثی متواتر از حضرت امیر(ع) سبب شده است که فقهایی چون علامه مجلسی بر این عقیده باشند که مسجدی در همسایگی مسجد دیگر نباید ساخته شود. امام على(ع) می‌فرماید:  «حريم مسجد ۴۰ گز است و همسايگان ۴۰ خانه از چهار سو.»   به نقل از جابر بن عبداللّه: محله‌‌های ما از مسجد دور بود. ‌خواستيم خانه‌هايمان را بفروشيم و به مسجد نزديك شويم؛ اما پيامبر خدا ما را بازداشت و فرمود: ‌«براى هر گامى كه برمی‌‌داريد، برايتان درجه‌اى است.»   این حدیث از مفهومی ورای همسایگی سخن می‌گوید. نفی فروش منزل برای همسایه شدن با مسجد نیز بر این امر تأکید می‌کند. به عبارت دیگر، اگر بخواهیم محدودۀ منطقۀ مسکونی اطراف مسجد را در نظر بگیریم، نه‌تنها حریم همسایگی، بلکه باید حوزۀ نفوذی فراتر از آن را نیز در نظر بگیریم.   ازاین‌رو، ساخت مسجد نه‎تنها در حریم همسایگی مسجدی دیگر نکوهیده است؛ بلکه باید از فراتر از آن نیز احتراز کرد و تا حد معقولی میان دو مسجد فاصله وجود داشته باشد.   *منبع: روزن آنلاین کانال عصر ایران در تلگرام

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: فقه احداث مسجد پارک قیطریه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۴۴۱۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پاسخ میراث فرهنگی به ماجرای «سنگلج»

معاون میراث فرهنگی استان تهران به دنبال تخریب ساختمان همجوار تماشاخانه سنگلج که تهدیدی برای این بنای تاریخی ثبت‌شده در فهرست میراث ملی اعلام شده است، گفت: شهرداری از میراث فرهنگی قبل از عید استعلام گرفته بود و براساس پاسخی که به آن داده شده است، سازه جدید طبق ضوابط حریم مصوب بافت سنگلج می‌تواند تا ۱۲ متر ارتفاع داشته باشد.

به گزارش ایسنا، اوایل اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ پریسا مقتدی ـ مدیر تماشاخانه سنگلج ـ از تخریب ساختمان همجوار این بنای تاریخی، که در سال ۱۳۸۸ به شماره ۲۷۴۶۹ در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است، خبر داد و با توجه به لرزش‌هایی که هنگام تخریب به این تماشاخانه وارد شده و از آنجا که این بنا روی قنات قرار گرفته و پیش‌تر هم فرونشست داشته است، ادامه تخریب ساختمان کناری و به دنبال آن گودبرداری و ساخت سازه‌ای جدید را تهدیدی جدی برای تماشاخانه سنگلج اعلام کرد. از سویی، تخریب این ساختمان ظاهرا غافلگیرکننده بوده، چون آنطور که مدیر کل هنرهای نمایشی گفته آنها تا پیش از عید پیگیر بودند تا آن ساختمان به این تماشاخانه واگذار شود.

کاظم نظری ـ مدیر کل هنرهای نمایشی ـ نیز گفته بود: «شهرداری تهران بدون هیچ‌گونه هماهنگی با وزارت میراث فرهنگی و گردشگری دست به این اقدام غیراصولی و غیرقانونی زده است و برای چال‌برداری در این مکان باید از وزارت ارشاد و میراث فرهنگی مجوز بگیرد»، اما محسن سعادتی ـ معاون میراث فرهنگی استان تهران ـ به ایسنا گفت که «شهرداری پیش از تعطیلات نوروز از اداره کل میراث فرهنگی استان تهران استعلام گرفته بود و پاسخ به آن استعلام این است که طبق ضوابط حریم مصوب بافت سنگلج می‌توانند ساختمان را بسازند.»

معاون میراث فرهنگی استان تهران که به تازگی از تماشاخانه سنگلج و ساختمانی که در جوار آن تخریب شده، بازدید کرده است، اظهار کرد: ساختمان را شهرداری تخریب کرده و زمانی که از آن بازدید کردم درحال تخلیه نخاله‌ها بودند.

او در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود آنکه تماشاخانه سنگلج در فهرست آثار ملی ثبت شده و عرصه و حریم مشخص دارد، ساختمان همجوار آن تخریب شده و متعاقبا اجازۀ ساخت سازۀ جدید در عرصه و حریم آن ‌داده شده است؟ گفت: مِلکی که تخریب شده است و برای آن استعلام گرفته شده بود، بنای تاریخی و میراث فرهنگی نبوده است. از طرفی، طبق ضوابط حریم، اگر یک بنای تاریخیِ ثبت‌شده داخل حریم مصوب دیگری قرار داشته باشد، مقررات و ضوابط آن حریم مصوب، ملاک خواهد بود. ساختمانی که تخریب‌شده در بافت تاریخی سنگلج بوده، پس ضوابط حریم این بافت شامل حال آن می‌شود. شهرداری استعلام گرفته و این موارد به آنها ابلاغ و تاکید شده است که ملاک باید ضوابط عمومی حریم مصوب باشد.

در این عکس، ساختمان همجوار تماشاخانه سنگلج و ارتفاع آن پیش از تخریب دیده می‌شود.

معاون میراث فرهنگی استان تهران درباره اینکه براساس ضوابطی که میراث فرهنگی ابلاغ کرده است، ساختمان همجوار تماشاخانه سنگلج تا چند متر اجازه ساخت دارد؟ گفت: ساخت و ساز باید مطابق با قوانین و ضوابط حاکم بر حریم بافت سنگلج باشد، که سازه‌ها در حریم این بافت می‌توانند ۱۲ متر ارتفاع داشته باشند.

سعادتی در پاسخ به برخی اظهارت درباره ساخت ساختمانی ۲۰ طبقه در جوار تماشاخانه ثبت ملی سنگلج، اظهار کرد: از این موضوع اطلاعی ندارم. آنها باید مطابق با قوانین و ضوابط حاکم در بافت سنگلج این ساختمان را بسازند، که طبق این ضابطه می‌تواند تا ۱۲ متر باشد. در این مورد، ضابطه عمومی حریم مصوب ملاک عمل ما است.

معاون میراث فرهنگی استان تهران در پاسخ به نگرانی‌های تماشاخانه سنگلج درباره آسیب و خسارات احتمالی وارده به این بنای قدیمی، با توجه به لرزه‌هایی که هنگام تخریب ساختمان همجوار به آن وارد شده و خطراتی که از بابت تشدید فرونشست پیش‌بینی شده است، تاکید کرد: هنگام ساخت سازۀ همجوار نباید خسارتی به ملک ثبت ملی‌شده تماشاخانه سنگلج وارد شود و معیارهای مهندسی و حفاری در حریم مصوب باید مدنظر قرار گیرد.

سعادتی در پاسخ به نگرانی‌هایی نسبت به عمق گودبرداری ساختمان جدید واحتمال  ساخت طبقات بیشتر در زیر زمین که تماشاخانه سنگلج را در تهدید بیشتر قرار خواهد داد، گفت: درباره ساخت طبقات در عمق زمین اطلاعی ندارم. به هر حال میراث فرهنگی بازدیدهای مستمر خود را خواهد داشت تا مشکلی پیش نیاید. برای ما هم بناهای تاریخی که ثبت ملی شده‌اند خط قرمز هستند. میراث فرهنگی در کنار تماشاخانه سنگلج است و تا جایی که بتواند از آنها دفاع می‌کند.

 انتهای پیام